Na­jwa­żnie­jszą i ele­me­nta­rną za­sa­dą w pol­skim skła­dzie tek­stów jest ta mó­wią­ca o za­ka­zie po­zo­sta­wia­nia mo­no­zna­ków (po­to­cznie na­zy­wa­nych sie­ro­ta­mi) na ko­ńcach wie­rszy. Co cie­ka­we, za­sa­dę tę sto­su­je się ty­lko w dwóch ję­zy­kach na ca­łym świe­cie. Obok ję­zy­ka po­lskie­go – w ję­zy­ki cze­skim. Ta­ki­mi mo­no­zna­ka­mi są je­dno­li­te­ro­we spó­jni­ki i przy­i­mki.

W złym to­nie jest ró­wnież roz­dzie­le­nie wa­rto­­ści li­czbo­wych od je­dno­stki, tak, że li­czba po­zo­sta­je na ko­ńcu wie­rsza a je­dno­stka zna­jdu­je się na po­czą­tku no­wej li­nii.

Po­do­bnie spra­wa wy­glą­da z in­i­cja­łem imie­nia przed na­zwi­skiem, wy­ra­za­mi wy­stę­pu­ją­cy­mi przed skró­ta­mi itp., itd., albo ty­tu­ła­mi (za­wo­do­wy­mi, na­u­ko­wy­mi oraz wo­jsko­wy­mi) przed imie­niem czy na­zwi­skiem.

Po­wy­ższe przy­kła­dy za­w­sze po­wi­nny być sca­lo­ne nie­ła­mli­wą spa­cją i w ra­zie wy­stą­pie­nia w te­k­ście – prze­nie­sio­ne do no­wej li­nii.

Ist­nie­je wie­le wspól­nych za­sad w róż­nych ję­zy­kach do­ty­czą­cych pi­sow­ni, o któ­rych czę­sto za­po­mi­na­my pu­bli­ku­jąc tre­ści (nie tyl­ko w sie­ci). Pod­sta­wo­wą za­sa­dą jest spo­sób za­pi­sy­wa­nia naj­częst­szych zna­ków in­ter­punk­cyj­nych prze­stan­ko­wych – ta­kich jak prze­ci­nek, krop­ka, dwu­kro­pek, wy­krzyk­nik i py­taj­nik. Zna­ki te za­pi­su­je­my bez od­stę­pu od wy­ra­zu po­prze­dza­ją­ce­go znak, a po wy­stą­pie­niu zna­ku po­win­ni­śmy wsta­wić od­stęp (spa­cję).

Zda­rza się ró­wnież wpi­sy­wa­nie zbyt du­żej ilo­­ści zna­ków in­te­rpun­kcy­jnych. W ję­zy­ku po­lskim nie po­wi­nno prze­kra­czać się je­dnej spa­cji obok sie­bie oraz ma­ksy­ma­lnie trzech zna­ków in­te­rpun­kcy­jnych, np. kro­pek, wy­krzy­kni­ków lub py­ta­jni­ków (zna­ków za­py­ta­nia). Błę­dem jest za­pi­sa­nie wie­lo­kro­pka ja­ko trzech kro­pek wy­ste­pu­ją­cych obok sie­bie (...). Po­pra­wnym zna­kiem w tym przy­pa­dku jest wie­lo­kro­pek (…) – je­den znak in­te­rpun­kcy­jny za­wie­ra­ją­cy w so­bie trzy kro­pki.

Na­der po­pu­lar­nym i na­gmin­nie wy­stę­pu­ją­cym błę­dem jest łącz­ny za­pis war­to­ści licz­bo­wej oraz jed­nost­ki mia­ry. Nie li­cząc war­to­ści pro­cen­to­wej, wszyst­kie jed­nost­ki po­win­ny być od­dzie­lo­ne od licz­by spa­cją (w tek­stach elek­tro­nicz­nych po­win­na być to nie­łam­li­wa spa­cja).

Od­cho­dzą­cym w za­po­mnie­nie sta­je się zwy­czaj pi­sa­nia wiel­ką li­te­rą za­im­ków oso­bo­wych i dzier­żaw­czych w dru­giej oso­bie licz­by po­je­dyn­czej i mno­giej. Pow­sta­ło wie­le szkół in­ter­pre­ta­cji i wy­kład­ni­ków tej za­sa­dy, jed­nak uwa­ża­my, że for­ma grzecz­no­ścio­wa, na­wet je­śli nie jest uży­ta w pry­wat­nej ko­re­spon­den­cji – po­win­na być sto­so­wa­na na każ­dym kro­ku. Do­brych ma­nier ni­gdy nie jest zbyt wie­le.

Kto ni­gdy nie miał wąt­pli­wo­ści czy da­ny skrót na­pi­sać z krop­ką czy bez – niech pierw­szy rzu­ci ka­mie­niem i za­mknie tę stro­nę.

Jak już wcze­śniej wspo­mnie­li­śmy, w ję­zy­ku pol­skim gdy chce­my użyć zna­ku apo­stro­fu – po­win­ni­śmy użyć apo­stro­fu za­okrą­glo­ne­go. Apo­strofu za­stęp­cze­go uży­wa­my je­dy­nie przy ozna­cza­niu mi­nut geo­gra­ficz­nych.
Po­ni­żej mo­żesz zo­ba­czyć jak wy­glą­da apo­strof za­okrą­glo­ny i czym się róż­ni od po­wszech­nie błęd­nie sto­so­wa­ne­go apo­stro­fu za­stęp­cze­go:

’ apostrof zaokrąglony (poprawny)

' apostrof zastępczy (niepoprawny)

Pauza i półpauza to dwa znaki typograficzne w postaci kreski w okolicy linii środkowej pisma. Stosujemy je jako oznaczenie myślnika lub separatora liczbowego.

Niestety, te piękne znaki zostają najczęściej niepoprawnie zastępowane przez dywiz (łącznik), choć sam dywiz służy do zupełnie innych celów. Poniżej możesz zapoznać się ze szczegółową specyfiką każdego z nich:

— pauza (tego znaku najczęściej używamy w tekstach dialogowych, od jakiegoś czasu jest on powoli wypierany przez półpauzę),

– półpauza (ten znak stosujemy przy oznaczaniu zakresów „od – do”, w funkcji myślnika przy wtrąceniach, oraz przy wyróżnieniu tekstów dialogowych),

- dywiz (to właśnie ten znak znajduje się na klawiaturze komputerowej po prawej stronie od cyfry zero „0” – stosujemy go najczęściej do dzielenia wyrazów, oraz jako łącznika dwóch wyrazów, np. biało-czerwoni).

Cu­dzy­słów to pa­ra zna­ków in­ter­punk­cyj­nych two­rzo­na przez cu­dzy­słów otwie­ra­ją­cy i za­my­ka­ją­cy. Zna­ki te słu­żą mię­dzy in­ny­mi do wy­od­ręb­nia­nia cy­ta­tów, pseu­do­ni­mów lub do ozna­cza­nia iro­nii.

Naj­czę­ściej wy­stę­pu­ją­cym błę­dem na pol­skich stro­nach www jest wła­śnie nie­po­praw­ne uży­cie zna­ku cu­dzy­sło­wu. W ję­zy­ku pol­skim sto­su­je­my tzw. cu­dzy­sło­wy dru­kar­skie, czy­li lek­ko za­krzy­wio­ne, do te­go na róż­nej wy­so­ko­ści – w za­leż­no­ści czy znaj­du­ją się na po­cząt­ku (cu­dzy­słów otwie­ra­ją­cy znaj­du­je się dol­nym in­dek­sie), czy też na koń­cu cy­ta­tu (cu­dzy­słów za­my­ka­ją­cy znaj­du­je się w gór­nym in­dek­sie). Błęd­ne jest więc uży­cie zna­ku cu­dzy­sło­wu proste­go (jest to znak do ozna­cza­nia ca­li!) na po­cząt­ku i koń­cu cy­ta­tu. Po­ni­żej przy­kła­dy z po­praw­nym i nie­po­praw­nym uży­ciem zna­ku cu­dzy­sło­wu:

„cudzysłów drukarski” (poprawny)

"cudzysłów prosty" (niepoprawny)